Zeilen naar de Oostzee.

REISBLOG 15:
Dag 70: zaterdag 8 augustus 2015: Mariehamn – Fejan:
Om 8 uur van Mariehamn vertrokken voor een oversteek naar Zweden. Het gastenvlaggetje van Finland had ik al verwijderd. Hoewel Äland bij Finland hoort is het toch autonoom en heeft een eigen vlag.
Een gastenvlaggetje van Äland had ik in Mariehamn kunnen kopen maar toen ging ik Äland verlaten en hoefde het niet meer.
De oversteek moest op de motor. De wind stond pal tegen!
Onderweg gaf de dieptemeter een diepte aan van 182 meter, het leek me een absoluut dieptepunt voor de Almare. Het blijkt echter dat de dieptemeter niet meer kan aangeven. Op de kaart zag ik dat er een diepte stond aangegeven van 223 meter!
Ongeveer 3 mijl voor Kapellskär zag ik het eilandje Fejan liggen met meerdere mogelijkheden om aan te leggen. Bij Sjöbloms Fisk is een steigertje waar ik de Almare vastmaak. Sjöblom verkoopt vis, heeft een rokerij, een restaurantje en een klein winkeltje. Als ik iets in de winkel koop of bij hem in het restaurant ga eten mag ik gratis een nacht blijven liggen.
Het eiland is klein, te klein om te fietsen, er zijn slechts paden. Daarom verken ik in een klein uurtje het eiland lopend. Er staan veel houten vakantiehuisjes. Er is een bos. Door het bos kom je bij de veersteiger en een hotel. Op veel plekken in het bos mag je een tent opzetten. En er is nog een jachthaven met een grote feesttent ernaast. Vanavond: Live Music. Ik ben blij dat ik bij het restaurantje lig.
Ik heb er gedineerd: zalmschotel met een glas wijn en ijs na.
Vanaf nu gaat de tocht voornamelijk zuidelijk. Morgen naar Sandhamn? Ik ben hemelsbreed nog 692,1 mijl verwijderd van mijn thuishaven. Je merkt het, ik ben aan het aftellen.


Dag 71; zondag 9 augustus 2015: Fejan – Sandhamn (Op het eiland Sandön):
Het was me al opgevallen. Bij het binnenvaren en vastmaken van de Almare gaf de dieptemeter een diepte aan van 1,3 meter. Met de pikhaak peil ik midscheeps meer dan 1,8 meter. Hoe kan dat? Moet ik de meter weer opnieuw instellen? Bij het wegvaren raakt de kiel een rotsblok. De voeler van de dieptemeter zit onder het achterschip. Daar was 1,3 meter. Onder de kiel was nog ruimte zat. Als ik later schuin wegvaar raak ik de rots niet meer. Zo een lichte aanraking is niet erg!
Net als in Mariehamn zie ik een schip met een Nederlandse vlag. In Mariehamn was het een Pool en in Fejan een Rus. In hun land moet je een schip laten registreren wat tot extra keuringen en kosten kan leiden. Deze eigenaren hadden hun schip in Nederland laten registreren zodat hun land geen vat op hen heeft.
De tocht naar Sandhamn was iets lastiger. De digitale kaart op het tablet gaf geen details aan. Op het laatst voer ik over een eiland! Ik moest nu regelmatig mijn positie op de papieren kaart controleren.
De wind kwam niet steeds uit de goede hoek, af en toe kon er worden gezeild en daarna “gemotorzeild”.
Jachthaven Sandhamn op het eiland Sandön is het uitgaanseiland van de Stockholmers. Dat geeft een geheel ander publiek op het water. Heel veel motorboten! Met eigenaren die zich als pubers op een bromfiets gedragen. Als ik morgen (maandag) vertrek zal het rustiger zijn.
Het eiland Sandön heeft weer een ander karakter, echt gericht op het Stockholmer uitgaanspubliek. Op een warme zondag is het er ontzettend druk. Het dorpje op het eiland heeft heel veel oude houten huisjes. Er zijn geen wegen, slechts grindpaadjes. Auto’s zie je er niet, slechts een enkele squad. (Motorfiets met 4 wielen)
Aan het eind van de dag staan er honderden mensen te wachten op de veerboten. Als ze weg zijn keert de rust op het eiland terug. Hier een nacht liggen kost meer dan 38 Euro. In Zweden is alles duurder.
Morgen wil ik naar het eiland Uto varen. De afstand is hemelsbreed ongeveer 26,5 mijl. Omdat er uiteraard een aantal eilanden in de weg liggen zal de werkelijke afstand groter zijn.
Voor wie het wil weten: de afstand naar mijn thuishaven is nu 669,7 mijl.
Ik moet naar het voorschip om te gaan pitten; het is intussen na twaalven!
Dag 72: maandag 10 augustus 2015: Sandhamn (Sandön) – Utö:
Ondanks de lange voorbereiding gisteravond had ik toch nog een fout gemaakt. De kaarten van Zweden zijn erg gedetailleerd en voor de tocht van vandaag had ik 8 kaarten nodig. Op een bepaald moment merkte ik dat ik fout zat. Ik ging de verkeerde kant op. Op zich niet zo erg, het water bleef diep genoeg. Van de ene op de andere kaart had ik de route niet goed voortgezet. Het kon onderweg gecorrigeerd worden.
Het is gek, nu ik voornamelijk zuidwaarts ga, komt de wind ook uit het zuiden, weer tegenwind! Vier maal vandaag heb ik het grootzeil gehesen en weer gestreken. Ik kon dus slechts kleine stukjes zeilen.
Met de zuidenwind is ook het warme weer naar deze streken gekomen. En dat werd tijd.
Om half vier nader ik Utö. Net op het smalste deel van de vaargeul voor de haven komt ook de veerboot aangevaren. De schipper werd niet ongeduldig en bleef achter me varen tot het breder werd.
In veel Scandinavische havens maak je vast aan hekboeien of soms aan lange lijnen die als een soort ankerlijn klaarliggen. Ik dacht dat het in Utö ook op die manier zou gaan maar hier passen ze de Middellandse Zee methode toe. Met een hekanker. Als je het van te voren weet leg je het anker klaar op het achterschip of je gebruikt je hekanker indien aanwezig en gooit die in het water als je naar de steiger vaart.
De Zweed die de Almare opving aan de steiger sprak geen woord Engels. Toen ik hem een lange lijn gaf begreep hij dat ik achteruit zou varen om alsnog het anker uit te brengen. Ik moest het anker eerst vanaf het voorschip naar achteren slepen. Ondanks de korte ankerlijn groef het anker zich goed in. (Denk ik)
Ik blijf hier twee nachten. Morgen wil ik het eiland op de fiets verkennen.
Op Utö was er 8 eeuwen geleden al een ijzerertsmijn.
Eigenlijk kun je van drie eilandjes spreken. Daarover morgen meer.

Dag 73; dinsdag 11 augustus 2015: Utö:
Utö is een eiland. Ik lig in de jachthaven Gasthamn Utö. Een deel van de jachthaven ligt in het natuurgebied Norra Persholmen en in dat deel ligt de Almare. Aan het uiterste eind van Utö ligt nog een schiereiland met de naam Älö. Ik kan dus op één dag 3 eilanden verkennen.
Maar het regent. Tijdens de buien lees ik en bereid de komende tochten voor. Tussen de buien door doe ik de boodschappen en haal ik benzine voor de buitenboordmotor.
Om half vier wordt het droog en spring ik op mijn vouwfietsje. Over grindwegen en van hoog naar laag. Langs militaire oefengebieden naar het eind van Utö kom ik op het schiereilandje Älö. Ook dit eiland geheel bezoeken is teveel van het goede. Daarom teruggefietst naar de jachthaven om het natuurreservaat Norra Persholmen te voet te verkennen.
Ook op Utö staan veel houten vakantiehuisjes. Het lijkt of iedere Zweedse familie een zomerhuis heeft. Toch is er erg veel ruimte. Er wonen maar weinig Zweden op een grote oppervlakte.
De eilanden zijn daardoor anders dan onze Waddeneilanden. Onze eilanden zijn gevarieerder. Op de Zweedse eilanden is het alleen druk in de havens waar de veerboten aankomen, daar is ook de meeste commercie.
Morgen vaar ik naar Ankarudden. Het is hemelsbreed een afstand van maar 18,5 mijl. Meestal vaar ik grotere afstanden, maar naar een volgende haven is de afstand meer dan 40 mijl hemelsbreed en dat vind ik te ver.
Dag 74: woensdag 12 augustus 2015: Utö – Ankarudden:
De Zweden hebben ervaring met het ophalen van hun hekanker. Ze halen het anker op en laten hem onder water aan het achterschip hangen zodat hij al varende schoon wordt. Mijn anker moet weer op het voorschip van de Almare worden geborgen en ik moet al het werk alleen doen. Ik maak de landvasten los en trek de Almare aan de ankerlijn los van de steiger en vrij van de buren. Nu kan ik op het voorschip het anker ophalen en vies opbergen. Het schoonmaken komt later wel. Ook het voorschip wordt vies, maar dat kan ik al varende schoonmaken als ik op het diepere water ben.
Ik had de route naar Ankarudden goed voorbereid en kon op het laatst nog een Duits schip volgen die de zelfde kant op ging. Naar het kleine haventje van Ankarudden moest ik eventjes zoeken. Maar kruip door en sluip door ging het door een erg kleine opening naar dit haventje. Er liggen veel motorbootjes van hobbyvissers. Ik probeer ook in die hoek aan te meren maar de diepte van dit deel is te gering. Daarom maak ik aan de grote kade vast tegen enorme autobanden.
Naast me legt steeds de loodsboot aan en nog een stukje verder het veerbootje naar het eiland Öja.
Voor me ligt een Engels zeiljacht. Het echtpaar gaat direct na het aanmeren meer dan een uur hardlopen over het eiland en ze duiken daarna in hun neopreen pakken het water in.
Ook Ankarudden ligt op een eiland. Dit eiland heet Torö en is verbonden met het vasteland met een brug. Ik zet hem toch in mijn lijstje van bezochte eilanden: Nummer 100!
Het blijkt dat er geen havenmeester meer is en dat er totaal geen voorzieningen zijn. Het toilet van een nabijgelegen restaurant mag je alleen gebruiken als je er komt eten. Ik moet dus een beetje improviseren morgen.
Vanmorgen was het bewolkt en het ging een beetje regenen. Bij aankomst in Ankarudden brak de zon door en het werd prachtig weer. Een deel van Torö heb ik op de fiets verkend.
Morgen ga ik verder naar Oxelosund. Voor deze reis van hemelsbreed 24,45 mijl heb ik 10 kaarten nodig. De route is niet voor ieder schip geschikt. Voor een deel van de route mag de diepgang van het schip niet groter zijn dan 2 meter. Ik moet mijn weg zoeken tussen honderden eilandjes. Na Oxelosund kom ik in een deel van de Zweedse wateren waar ik twee jaar geleden was op weg naar het Götakanaal.
Het is of de duvel er mee speelt; vandaag had ik weer tegenwind! Er kon niet worden gezeild!
Dag 75; donderdag 13 augustus 2015: Ankarudden – Oxelösund:
Goed geslapen in Ankarudden. Het is er erg rustig, soms komt er een toerist voorbij. Ook een oma met een rollator kwam een praatje maken. Ook zij sprak voortreffelijk Engels.
Heel af en toe komt er een dwaas in een snelle motorboot op volle snelheid langs en begint de Almare te steigeren. De loodsboot en het veerpontje geven maar een beetje deining.
Er zwemmen honderden vissen rond de Almare in het heldere water. Soms schrikt een school vissen ergens van, met z’n allen springen ze boven het water en vallen weer terug. Het klinkt als een kleine waterval.
De route naar Oxelösund is vastgelegd op 10 kaarten. Om de haverklap moet ik de koers aanpassen en soms zelfs stoppen om vast te stellen waar ik ben en hoe het verder moet. Ik had de pest in want er staat een redelijke zeilwind, maar ik vind het te omstandig om de zeilen te hijsen. Naar de route zoeken, koers wijzigen en steeds zeilen hijsen en weer strijken vind ik te lastig. Bovendien kom ik langs ondiepe gedeelten.
Oxelösund is een industriestad, volgens mij slechts goed voor een tussenstop. Ik maak vast in Gasthamn Fiskholmen op het eiland Femöre naast Oxelösund. Eiland nummer 101! Voor de boodschappen fiets ik naar Oxelösund. De stad is via een brug te bereiken.
Boudewijn Büch was ook een islafiel. Hij schreef een boek over 110 eilanden, die hij niet allen zelf bezocht. Hij verzon er zelfs één of meer. Hij leeft niet meer. Ik ga hem qua aantal eilanden voorbij!
Morgen vaar ik naar Gryts Varv. Vrijwel steeds naar het zuiden. Ik was er twee jaar geleden. Bij voorkeur zoek ik steeds andere havens maar ik moet tanken en er is daar een tankstation in de haven.