Zeilen naar de Oostzee

Reisblog 7:
Dag 29; zondag 28 juni 2015: Kolobrzeg – Darlowo:
’s Morgens eerst benzine gehaald en boodschappen gedaan bij Lidl. Lidl is dichtbij en op zondag geopend.
Bij het kantoor van de havenmeester is niets aangegeven over schietoefeningen. De laatstgenoemde oefening was 27 juni. Als ik om 11 uur de haven van Kolobrzeg verlaat neem ik contact op met Port Control op kanaal 12. Ik meld dat ik de haven verlaat en vraag of er iets bekend is over schietoefeningen. De operator raadpleegt zijn computer en neemt weer met mij contact op via de marifoon: Vandaag en ook morgen zijn er geen schietoefeningen. De Duitse buurman kan de pot op; hij bracht mij in verwarring. Ik zocht al naar alternatieven. Naar Bornholm zeilen was een mogelijkheid. Daarna zou ik mijn geplande route in de andere richting kunnen maken. Geen rondje Oostzee maar meer een achtvormige route. Ik wil nu niet naar Bornholm want ik ben er al twee keer geweest.
Nu zet ik koers naar Darlowo. Een tocht van 32 mijl volgens de GPS. De afstand is niet het belangrijkste gegeven. Belangrijk is of er een goede wind staat. En dat is op dit moment het geval. Windkracht 5, halve wind en soms iets aan de wind. De motor kan direct uit en omhoog gekanteld. Ik race onder vol tuig naar Darlowo en kom er voor vijven aan. In de havenmonding staat een behoorlijke deining maar in de voorhaven is het weer rustig vaarwater. Om één van de jachthavens te bereiken moet ik door een brug. Deze opent eens per uur staat op de zeekaart.
Geen welkomstbiertje maar een kop soep. Dat beviel beter.
Daarna op de fiets gesprongen en naar de voorhaven van Darlowo gereden. Het lijkt wel feest; veel mensen op de pier, een kermisje en een markt. Toen ik met de Almare de brug passeerde staken ze zelfs vuurwerk af.
Van de havenmeester kreeg ik veel documentatie over Darlowo. In de Duitstalige brochure spreken ze zelfs van Rügenwalde zoals de Duitsers het vroeger noemden. Het zal jullie vast wel interesseren de Rügenwalder Teewurst werd hier geproduceerd.
Morgen volgt een korte etappe naar Ustka, ongeveer 20 mijl.
Dag 30; maandag 29 juni 2015: Darlowo – Ustka:
Iets voor 10 uur lig ik voor de brug, deze opent elk vol uur. In de havenmonding kan ik het grootzeil hijsen en buitengaats de genua. Allemaal vergeefse moeite. De wind valt totaal weg. Daarom de motor weer gestart en de zeilen gestreken. Wat nu? Direct doorvaren naar Leba? In Ustka wordt de haven opgeknapt; het is er een rotzooi zei een Duitse zeiler. Maar doorvaren naar Leba betekent 46 mijl op de motor.
Ik besluit toch naar Ustka te gaan, weer zo een lange etappe is teveel.
Om twee uur lig ik voor de brug van Ustka. Ik roep Port Control op om te horen hoe laat de brug opent maar krijg geen antwoord. Alle Poolse schepen hebben wel contact; spreekt men hier geen Engels? Maar al om kwart over twee wordt de mooie moderne brug geopend. Inderdaad in de jachthaven wordt hard gewerkt. In geheel Polen zijn of worden de jachthavens gemoderniseerd. Meestal met mooie wandelpromenades. Hier wil ik liever niet liggen. Ik vaar door tot het einde van de haven en vind bij een oude werf een ligplaats. Mag ik hier liggen? Komt er straks een visser om zijn plek op te eisen? Zijn er voorzieningen?
Later maakt de Johanna uit Kiel er ook vast. Aan boord zijn Klaus en Helga. Zij nodigen me uit om een biertje te drinken. Ze zijn met hun schip tot in de Caribic geweest.
We worden niet weggestuurd. Maar er staat een groot hek rondom de oude werf. De bewaker bij de poort spreekt geen Engels of Duits. Hij kan me niet duidelijk maken of de poort na mij sluit zodat ik niet meer terug aan boord kan komen. Ik kan hem duidelijk maken dat ik Ustka wil fotograferen en dat ik binnen een uurtje terugkom. Go zegt hij. Ustka is een leuk toeristisch havenstadje.
Er staat een grote elektrazuil op het terrein naast de Almare. Ik heb dus wel walvoeding.
Onderweg naar hier werd het warm! Het zeilpak en de trui waren niet meer nodig. Ik hoop dat het weer zo blijft en dat het nu echt zomer wordt.
Morgen wil ik naar Leba, ongeveer 26 mijl verderop. Eerst bel ik de DWD (Deutsche Wetter Dienst) om te weten hoe het weer morgen zal zijn. Ik heb hier geen internetverbinding.
Ik vermoed dat ik hier gratis lig. Duur zijn de jachthavens in Polen niet. Tot nu toe betaalde ik 30 Zloty per overnachting. Dat is ongeveer E 7,50.
Dag 31: dinsdag 30 juni 2015: Ustka – Leba:
Nogmaals 11 liter benzine gekocht. De binnentank is vol en ik heb 11 liter reserve. Voorlopig hoef ik niet meer te halen. Het verbruik per dag ligt nu op 4 liter en dat vind ik veel. Het komt vooral door de staande mastroute door Nederland en het Kieler Kanaal.
Iets voor tienen de ligplaats bij de oude werf verlaten – samen met de Johanna - en warempel: de brug staat open, we kunnen gelijk door. In de haven reeds het grootzeil gehesen en buitengaats de genua. Er staat wind, maar nog niet zoveel. Naarmate de dag vordert kom er meer wind en zeil ik in sneltreinvaart maar Leba. De laatste tien mijl gaan voor de wind; met het melkmeisje. De Duitsers noemen deze manier van zeilen Schmetterling. Een goede benaming want je zwabbert min of meer als een vlinder naar je bestemming. Ik doe het graag omdat het je volle aandacht vraagt.
Om kwart voor vier word ik in de haven opgewacht door de douane. Ze willen mijn ID zien. Een rijbewijs en paspoort vinden ze niet voldoende. Ik zeg dat ze het er maar mee moeten doen. Al mijn gegevens worden telefonisch gecontroleerd. Blijkbaar is alles in orde, maar dat wordt niet bevestigd. Als ze weglopen vraag ik of ik welkom ben en dat beamen ze. Het had allemaal iets vriendelijker gekund! Bij het aanleggen hielp een Poolse buurman. Toen hij de douaneman zag, zei hij: Police en vluchtte in zijn boot. Hij wilde er niets mee te maken hebben.
Schoon schip gemaakt, een kop soep gegeten, naar het dorp gefietst en boodschappen gedaan.
Laat gegeten en daarna nog even over de pier gefietst. Ik ben blij dat ik een vouwfiets mee heb.
Ik merk dat ik aan een rustdag toe ben en besluit hier nog een dagje te blijven en de omgeving te verkennen. Het weer is nu goed, ik heb het zeilpak niet aan gehad onderweg.
Je betaalt hier meer havengeld: 45 Zloty. ( = inclusief 10 Zloty voor elektriciteit) Dat is ongeveer 11,50 Euro. Niet veel!
Dag 32; woensdag 1 juli 2015: Leba:
Wat doe je op een rustdag? 1e: uitslapen, douchen, ontbijten, slaapzakken luchten, kooktoestel voorzien van spiritus, watertank vullen, kajuit schoonmaken, de was doen (er is een wasmachine en een droger in deze haven), lezen, lunchen, de navigatieverlichting controleren en daarna Leba verkennen.
Ik geloof dat Leba de grootste vreettent-dichtheid heeft van de wereld. In iedere straat zie je rijen bars, pizzeria’s, kebabs, saloons, cafetaria’s, restaurants en andere vreettenten. Ik snap niet dat ze bestaansrecht hebben, hoewel je in iedere zaak klanten ziet. Tussen de vreettenten zie je winkels waar ze souvenirs verkopen; veel goedkope rotzooi.
Ik zocht naar een bouwmarkt of een grote supermarkt om brandspiritus te kopen. Ik heb nog voorraad voor ongeveer twee tot drie weken maar weet uit ervaring hoe moeilijk het spul te verkrijgen is. Ik vind geen bouwmarkt en slechts enkele kleine supermarkten. Daar begrijpen ze mijn vraag niet. Fuel for a cooker? Spiritus? Spirits dat begrijpen ze wel, op iedere straathoek kun je hier drank kopen.
Terug in de jachthaven vraag ik aan de Bosman (havenmeester) of hij het weet. Hij snapt me in eerste instantie ook niet maar komt me achterna en roept me terug naar zijn kantoor. Hij schrijft het woord DENATURAT op een briefje en tekent er een fles onder. En beschrijft in welke straat ik het kan kopen en noemt de naam apoteka. In de straat is inderdaad een apotheek maar daar verwijzen ze me naar een kleine supermarkt in dezelfde straat. En, ja hoor, daar hebben ze brandspiritus in 0,5 liter flesjes. Ik koop er de gehele voorraad van drie flesjes. Geduld is een schone zaak.
Het weer was uitstekend vandaag, korte broeken weer! De wind is gedraaid en komt nu uit het oosten. Laat dat nu juist de richting zijn waar ik heen wil! Met tegenwind naar Wladyslawowo, jammer. Ik moet vroeg vertrekken want het kan er erg druk zijn in de kleine jachthaven.
Vanuit Wladyslawowo moet ik Kleipeda in Litouwen zien te bereiken. Meer dan 100 mijl varen. Dat wordt een nacht door zeilen. Bovendien moet ik uit het territoriale gebied van Rusland blijven. Dat wil zeggen 12 mijl uit hun kust. Mocht je niets meer van me horen dan weet je dat ik als spion ben opgepakt door de Russen.
Mijn kennis van de Poolse taal is nu verrijkt tot vijf woorden: Drobze, drasnovje, uwaga, bosman en denaturat.
Dag 33; donderdag 2 juli 2015: Leba – Wladyslawowo:
Om half negen vertrek ik uit de jachthaven van Leba. Om uit de kust te geraken gebruik ik een paar mijl het grootzeil. Daarna moet ik naar het oosten en daarvandaan komt ook de wind. Om nu zeilend door te gaan moet je een echte liefhebber zijn. Als ik de resterende bijna 30 mijl kruisend moet afleggen wordt het nachtwerk. Er volgt een eentonige trip op de motor. Om 4 uur ’s middags kan ik de Almare vastmaken in de kleine jachthaven van Wladyslawowo. Degene die er lagen hebben geprofiteerd van de oostenwind en zijn er vertrokken. Er kwamen me een tiental schepen tegemoet.
Weer twee jerrycans benzine gehaald en boodschappen gedaan bij Lidl. Mijn Poolse geld is bijna uitgegeven.
’s Avonds weer door Wladyslawowo gefietst, de wegen zijn er vreselijk slecht. Het gehele stadje lijkt op een grote markt. Je ziet weinig of geen winkels, alles wordt op straat verkocht.
Veel schoolkinderen komen naar de haven om een tochtje op een snelle rib of een piratenschip te maken.
Morgen ga ik Polen verlaten. De tocht naar Kleipeda is voorbereid. In totaal ongeveer 110 Mijl. Dat wordt nachtwerk. Weer deels door schietgebieden.
De komende nacht kan ik nog normaal slapen. Ik ga niet ’s morgens vroeg weg, dat heeft geen zin. Ik wil na het ontbijt uitgerust vertrekken.
Mijn ervaring met Polen? Ik ben er niet eerder geweest, daarom heb ik geen vergelijkingsmogelijkheden. Het is een land in opbouw. Je ziet veel nieuwbouw maar ook nog veel oude vervallen gebouwen. De meeste Polen hebben zich snel aangepast aan de digitale tijd. Ook hier kun je in botsing komen met mensen die slechts oog hebben voor hun digitale speeltjes.
Vrouwen zijn vaak opzichtig gekleed en opvallend opgemaakt. Je ziet veel vrouwen met rood, bruin of oranje haar. Weinig Polen spreken Engels of Duits. Het kan gebeuren dat ze totaal niet reageren als je ze in het Engels vraagt waar bijvoorbeeld een tankstation is. Ze lopen dan verschrikt door.
Dag 34; vrijdag 3 juli 2015: Wladyslawowo – Kleipeda:
Ben vroeg wakker en kan al om 7 uur het toiletgebouw zoeken. De zeilers betalen 7 Zloty aan de toiletjuffrouw en mogen ongelimiteerd een dag gebruik maken van de voorzieningen.
Na het douchen vind ik het kantoor van de Bosman (havenmeester). Hij spreekt redelijk Engels en kan mij duidelijk maken dat er vandaag geen schietoefeningen zijn. Ik kan linea recta naar Kleipeda. Dat scheelt mijlen want ik had al een route voorbereid die om de eerste schietgebieden zou leiden.
Om kwart voor negen verlaat ik de haven van Wladyslawowo en begin aan een erg lange trip. Hemelsbreed is het volgens de GPS 106,8 zeemijlen. De GPS geeft in dit geval geen ETA (estimated time of arrival) aan omdat het een trip van meer dan 24 uur zal zijn. De wind staat goed; aan de wind zeilend is Kleipeda bereikbaar. Het doel is bezeild zegt de zeiler.
Mijn dieptemeter geeft weer ankeralarm. Ik had het alarm op het maximum van 100 ingesteld, maar ik ga door een heel groot gebied waar de diepte meer dan 100 meter is. Hier hoef je niet bang te zijn om de grond te raken, de meter kan tijdelijk uitgeschakeld worden.
De wind is me welgezind en met afwisselend 3 tot 5 Beaufort schiet ik goed op. De automatische piloot helpt daarbij een handje. Ik kan lezen en andere dingen doen. Het lukt zelfs om onderweg een kop soep klaar te maken en om te koken. Na vele uren zeilen kom ik in de Russische zone. De omringende landen hebben de Oostzee verdeeld. Maar ik blijf wel buiten de 12 mijlszone. Ik heb geen Rus gezien. Wel een grote coaster die Pionierski verlaat. Het lijkt even dat ik in een aanvaringskoers zit, maar dat soort schepen gaan je meestal snel voorbij.
Om ongeveer half tien ’s avonds kleurt de zee geheel rood en gaat de zon onder. Ik maak er de gebruikelijke foto’s van. Daarna wordt het donker, maar niet geheel, er zijn geen wolken en het is volle maan. Weet je dat het licht van de maan zo “fel” is dat er schaduwvorming is. Zo is het zeilen in de nacht zonder problemen. De wind is gunstig, het is er diep genoeg en van de weinige schepen die je in de verte ziet herken je de navigatieverlichting. Nergens zie je land, alleen maar water (Almare). Wel zie je op tientallen mijlen afstand het vasteland omdat daar verlichting is.
Tegen half drie ’s nachts kleur de zee weer rood en komt de zon op. Weer een gelegenheid om te fotograferen.
Om half vier valt de wind weg. Ik zeil nog wel maar kom volgens de GPS een dag later op de bestemming aan. Dat is niet de bedoeling, de motor wordt gestart en de laatste 35 mijl doe ik op de motor en grootzeil en genua. Haal daarbij soms een snelheid van 7 knopen. Tegen half tien bereik ik de havenmonding van Kleipeda (is moeilijk te vinden) Onderweg word ik naar de kant geroepen, men wil dat ik me officieel meld. Nationaliteit, laatste haven en aantal personen aan boord wil men weten.
Om 5 voor tienen lig ik voor de brug van de Old Castle Harbour. De brugwachter (hij spreekt Duits) houdt me voor de gek: Ik open de brug om 11 uur zegt hij. Waarom niet om 10 uur vraag ik. Maar voor hem is het al tien uur geweest. In Litouwen leven ze een uur later. Net als Letland, Estland en Finland. Met andere woorden: ik heb weer eens mazzel, ik mag gelijk door de brug. Gelukkig, want ik val bijna om van de slaap. Nadat ik me heb gemeld bij de havenmeester kan ik om elf uur eventjes mijn ogen dichtdoen. Ik ben dan 28 uur op de been. Lichamelijk is het niet zwaar, maar je wordt er ontzettend moe van. Van slapen komt echter niet veel. Net als in Nederland is het hier ontzettend warm en na een uurtje ga ik me douchen. Wat zal ik de komende nacht goed slapen.
Dag 35: zaterdag 4 juli 2015: Kleipeda:
’s Middags spring ik op de fiets om Kleipeda te verkennen en om boodschappen te doen. Ik ben nog nooit in Litouwen geweest. Litouwen lijkt mij iets welvarender dan Polen. In Kleipeda zie je grote, brede winkelstraten met alle mogelijke grote winkelketens. Hier is de bestrating goed maar in de zijstraten en vooral in de oude stad zijn de wegen slecht. Soms kun je er nauwelijks fietsen.
Ik blijf morgen in Kleipeda liggen om de omgeving te verkennen. Graag zou ik naar de hoofdstad Vilnius gaan maar daarvoor ontbreekt de tijd.
Tijd om te stoppen, het is nu bijna 10 uur (Nederlandse boordtijd) en mijn ogen vallen bijna dicht. Het lukt me niet om op het internet te komen. Dit verslag komt dus later.
Dag 36: zondag 5 juli 2015: Kleipeda:
Na een goede nachtrust kan ik er weer tegenaan. Ik doe alles vanochtend op mijn gemak. Doe boodschappen; gelukkig zijn de supermarkten op zondag geopend. En koop benzine. Ondertussen ontmoet ik een jong Frans stel. Zij hebben een heel jaar vrij genomen om Europa onder zeil te leren kennen. Door Frankrijk, langs Italië naar Griekenland. Daar hebben ze hun scheepje naar Hel (Polen) laten vervoeren. Nu willen ze – net als ik – de Oostzee verkennen en via Duitsland, België naar Frankrijk terugkeren. Ze vragen honderduit over de terugweg. Ook de Litouwse buurman helpt een handje met zijn kennis van deze omgeving. Hij is nogal een vrijbuiter en heeft langer in het buitenland geleefd dan in Litouwen. Hij woont in een gemeente waarin iedereen Russisch spreekt en is ook op een Russische school geweest. Zijn Russisch is beter dan zij Litouws zegt hij zelf maar hij spreekt goed Engels vanwege de periode dat hij in Amerika woonde. In zijn omgeving vindt men dat hij slechts Russisch dient te spreken.
Er is een eiland in de buurt. Eigenlijk een schiereiland. Maar het schiereiland grenst aan Rusland. Het heet Kursie Neringa. In de Duitse periode heette het Kurische Nehrung. Thomas Mann heeft er in Nidden (nu Nida) gewoond. Volgens het Duitse programma Mare TV is er geen grensovergang op het schiereiland. Volgens de bewoners klopt dat niet, er is wel een overgang maar ook de Litouwers moeten een visum aanvragen om in Rusland te kunnen komen.
Litouwen is het kleinste land van de Baltische Staten. Het land kent slechts 290.000 inwoners en is erg gericht op het buitenland. Velen spreken Duits vanwege de vroegere bezetting en veelal ook goed Engels.
De Baltische landen waren in eerste instantie blij omdat ze door de Duitse bezetters bevrijd werden van de Russen. Die blijheid was snel voorbij toen alle jonge mensen ingelijfd werden in de Duitse krijgsmacht. Na de tweede Wereldoorlog werden ze weer door Rusland ingelijfd. Toen de Sovjet Unie uiteen viel - te danken aan de buitenland politiek van Gorbatsjov - maakten de bewoners van Estland, Letland en Litouwen een menselijke keten van Tallin (Estland) naar Riga (Letland) en Vilnius (Litouwen) om zo aan te geven dat ze als zelfstandige landen verder wilden. Sinds 2007 werden de landen lid van de Europese Gemeenschap. Je betaalt sinds kort in Euro’s.
Na deze korte geschiedenisles kom ik terug op het eiland. Het eiland komt op mijn lijstje van bezochte eilanden. Ik kocht een retourtje voor de ferry. Kostte E 0,80! Maakte daar een fietstocht en bezocht een openlucht museum met vooral huizen. Huizen van vissers, boerderijen en grote oude houten herenhuizen.
Bezocht een soort Dolfinarium. Wat dolfijnen doen in ruil voor een handje vol vissen is ongelofelijk. Ze springen door hoepels. En gooien zelfs ballen door basketbalringen. Het was letterlijk en figuurlijk een spetterende show. Toch had ik enkele jaren geleden in Frankrijk meer plezier van de dolfijnen die uren lang meezwommen met de Almare. Die dolfijnen leefden in vrijheid.
Daarna vond ik verkoeling op het strand en ben zelfs wezen zwemmen. De Litouwers lijken net zo preuts als de Engelsen. Honderden strandgangers verkleden zich in één badhokje, er staan lange files. Ik ben eventjes in mijn blote kont gaan staan.